ΠΟΙΟΣ Ή ΠΩΣ ;

Το θεμελιακό ερώτημα είναι ποιός ή ποιοί θα κυβερνήσουν τον τόπο ή πως αυτός θα κυβερνηθεί; Πως θα ξεβρωμίσει, πως θα ξεβαλτώσει; Με ποιές αξίες και αρχές, ποιούς κανόνες, ποιό πρόγραμμα, ποιές διαδικασίες;



Η εμπειρία έχει δείξει και στην Ελλάδα και αλλού, ότι παρόλο που δεν είναι αδιάφορο το ερώτημα του ποιός κυβερνά, είναι ακόμα πιό κρίσιμο το ερώτημα πως κυβερνά. Με πρώτη προτεραιότητα την εξυπηρέτηση της κοινωνίας ή την αναπαραγωγή της εξουσίας του κόμματος ή μιάς ηγετικής του ομάδας; Με συμμετοχή ή όχι των πολιτών; Με ή δίχως αξιοκρατία; Αναλαμβάνοντας τις ευθύνες ή ρίχνοντάς τες πάντα στους άλλους; Κοντοπρόθεσμα, τυχάρπαστα, καιροσκοπικά ή μακροπρόθεσμα, μελετημένα, με ανυστεροβουλία;


Το φωνάζουν κι οι πέτρες, πως η Ελλάδα έχει ανάγκη από μια καθολική μεταρρύθμιση, από μια αναγέννηση, σε όλους ανεξαίρετα τους τομείς της δημόσιας ζωής. Έχει ανάγκη να επανιδρυθεί η ίδια στη σύγχρονη εποχή αξιοποιώντας την πείρα από τα διακόσια κοντά χρόνια της σύγχρονης ζωής της. Αν αυτό αληθεύει, δεν μπορεί να γίνει μόνο από ένα κόμμα, μόνο από μια πολιτική αντίληψη, δεν μπορεί να γίνει με παλιά μόνο όπλα και παλιές ιδεοληψίες, με διχαστικό τρόπο, δίχως τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή των πολιτών. Για να αναγεννηθεί, για να «ξεκολλήσει», όπως θέλετε πέστε το, η χώρα, πρέπει να αναγεννηθούμε, να ξεπεράσουμε όλοι κι όλες, που τη συνθέτουμε, τους εαυτούς μας.


Όταν διάφορα μοντέλλα του περασμένου αιώνα έχουν δείξει τα όριά τους, τόσο το δογματικά κρατικιστικό όσο και το δογματικά νεοφιλελεύθερο ατομικιστικό, όταν τα δεδομένα και οι ανάγκες διαρκώς μεταβάλλονται, με ποιά καρδιά και ποιό νου παραμένουμε προσκολλημένοι σε αυτά; Μήπως για την αναπαραγωγή της εξουσίας μας και της αδράνειάς μας;


Μήπως ήρθε η ώρα να προτάξουμε το άκουσον πριν το πάταξον; Τον καθολικό κοινωνικό και πολιτικό, ερευνητικό, απροκατάληπτο διάλογο, δίχως έτοιμα τα μαχαίρια στις θήκες, με προαποδοχή της μονομέρειας όλων μας. Και να θεμελιώσουμε πάνω σε αυτή την αρχή, πάνω σε ένα λευκό χαρτί, σεβόμενοι τις παραδόσεις, τις επιμέρους εμπερίες, όψεις, απόψεις, ένα καθολικό δημιουργικό αναγεννητικό μεταρρυθμιστικό κίνημα; Για την επανίδρυση της Ελλάδας στο σύγχρονο κόσμο. Μιάς Ελλάδας αυτοθεσπιζόμενης, πραγματικά δημοκρατικής, κοινωνικά δίκαιης και οικολογικής, εστίας συνάντησης του παγκόσμιου πολιτισμού.


Ισως βρισκόμαστε μπροστά σε μια ιστορική ευκαιρία. Θα είναι κρίμα να τη χάσουμε ασχολούμενοι με τα πίτουρα. Θα είναι κρίμα η σημερινή κρίση, όπως έχει γίνει επανειλημμένα στο παρελθόν, να μας οδηγήσει λόγω της ιδιοτέλειάς μας και της μυωπίας μας σε νέα οπισθοδρόμηση. Οι δημιουργικοί αφανάτιστοι άνθρωποι σε αυτό τον τόπο, όπου κι αν βρίσκονται, μπορούν να συνδράμουν καθοριστικά με πρωτοβουλιακό κι ενωτικό πνεύμα σε μια τέτοια αναγεννητική προσπάθεια.

Δημοσιεύτηκε στην "Ελευθεροτυπία" στις 18.06.2008