ΠΟΙΟΣ Ή ΠΩΣ ;

Το θεμελιακό ερώτημα είναι ποιός ή ποιοί θα κυβερνήσουν τον τόπο ή πως αυτός θα κυβερνηθεί; Πως θα ξεβρωμίσει, πως θα ξεβαλτώσει; Με ποιές αξίες και αρχές, ποιούς κανόνες, ποιό πρόγραμμα, ποιές διαδικασίες;



Η εμπειρία έχει δείξει και στην Ελλάδα και αλλού, ότι παρόλο που δεν είναι αδιάφορο το ερώτημα του ποιός κυβερνά, είναι ακόμα πιό κρίσιμο το ερώτημα πως κυβερνά. Με πρώτη προτεραιότητα την εξυπηρέτηση της κοινωνίας ή την αναπαραγωγή της εξουσίας του κόμματος ή μιάς ηγετικής του ομάδας; Με συμμετοχή ή όχι των πολιτών; Με ή δίχως αξιοκρατία; Αναλαμβάνοντας τις ευθύνες ή ρίχνοντάς τες πάντα στους άλλους; Κοντοπρόθεσμα, τυχάρπαστα, καιροσκοπικά ή μακροπρόθεσμα, μελετημένα, με ανυστεροβουλία;


Το φωνάζουν κι οι πέτρες, πως η Ελλάδα έχει ανάγκη από μια καθολική μεταρρύθμιση, από μια αναγέννηση, σε όλους ανεξαίρετα τους τομείς της δημόσιας ζωής. Έχει ανάγκη να επανιδρυθεί η ίδια στη σύγχρονη εποχή αξιοποιώντας την πείρα από τα διακόσια κοντά χρόνια της σύγχρονης ζωής της. Αν αυτό αληθεύει, δεν μπορεί να γίνει μόνο από ένα κόμμα, μόνο από μια πολιτική αντίληψη, δεν μπορεί να γίνει με παλιά μόνο όπλα και παλιές ιδεοληψίες, με διχαστικό τρόπο, δίχως τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή των πολιτών. Για να αναγεννηθεί, για να «ξεκολλήσει», όπως θέλετε πέστε το, η χώρα, πρέπει να αναγεννηθούμε, να ξεπεράσουμε όλοι κι όλες, που τη συνθέτουμε, τους εαυτούς μας.


Όταν διάφορα μοντέλλα του περασμένου αιώνα έχουν δείξει τα όριά τους, τόσο το δογματικά κρατικιστικό όσο και το δογματικά νεοφιλελεύθερο ατομικιστικό, όταν τα δεδομένα και οι ανάγκες διαρκώς μεταβάλλονται, με ποιά καρδιά και ποιό νου παραμένουμε προσκολλημένοι σε αυτά; Μήπως για την αναπαραγωγή της εξουσίας μας και της αδράνειάς μας;


Μήπως ήρθε η ώρα να προτάξουμε το άκουσον πριν το πάταξον; Τον καθολικό κοινωνικό και πολιτικό, ερευνητικό, απροκατάληπτο διάλογο, δίχως έτοιμα τα μαχαίρια στις θήκες, με προαποδοχή της μονομέρειας όλων μας. Και να θεμελιώσουμε πάνω σε αυτή την αρχή, πάνω σε ένα λευκό χαρτί, σεβόμενοι τις παραδόσεις, τις επιμέρους εμπερίες, όψεις, απόψεις, ένα καθολικό δημιουργικό αναγεννητικό μεταρρυθμιστικό κίνημα; Για την επανίδρυση της Ελλάδας στο σύγχρονο κόσμο. Μιάς Ελλάδας αυτοθεσπιζόμενης, πραγματικά δημοκρατικής, κοινωνικά δίκαιης και οικολογικής, εστίας συνάντησης του παγκόσμιου πολιτισμού.


Ισως βρισκόμαστε μπροστά σε μια ιστορική ευκαιρία. Θα είναι κρίμα να τη χάσουμε ασχολούμενοι με τα πίτουρα. Θα είναι κρίμα η σημερινή κρίση, όπως έχει γίνει επανειλημμένα στο παρελθόν, να μας οδηγήσει λόγω της ιδιοτέλειάς μας και της μυωπίας μας σε νέα οπισθοδρόμηση. Οι δημιουργικοί αφανάτιστοι άνθρωποι σε αυτό τον τόπο, όπου κι αν βρίσκονται, μπορούν να συνδράμουν καθοριστικά με πρωτοβουλιακό κι ενωτικό πνεύμα σε μια τέτοια αναγεννητική προσπάθεια.

Δημοσιεύτηκε στην "Ελευθεροτυπία" στις 18.06.2008

3 σχόλια:

art philo είπε...

Φίλε Δημήτρη,

Διάβασα με προσοχή τα κείμενα της ιστοσελίδας σου. Χαρά και συγκίνηση που βρίσκω έναν παλιό φίλο να είναι πραγματικά στα καλά του. Τόσο σπάνια πια η σκέψη, η προσπάθεια, η αντίσταση στα φαινόμενα της εποχής μας. Μπράβο Δημήτρη!

Προχωρώ κι εγώ με τη σειρά μου σε κάποιες επισημάνσεις και σχόλια.

Παρατηρώ μια εξακολουθητική "αριστερή" ωραιοποίηση των πολιτών, των λαων κλπ απέναντι στους κυριάρχους κακούς του παιχνιδιού, βλέπε πολιτικούς, εκδότες, μονοπωλιακοούς οργανισμούς κλπ.
Πιστεύω ότι τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα δυστυχώς και πολύ πιο «φυσιοκρατικά». Προσωπικά δεν ξέρω αν με ενοχλεί περισσότερο ο/η υπουργός πολιτισμού ή ο γείτονας.
Ο υπουργός οργανώνει χυδαίες φιέστες που τις αποκαλεί πολιτισμό και μασάει τα λεφτά από την φορολογία μου για επαίσχυντες επιχορηγήσεις. Ο γείτονας με σκοτώνει με τα αρκουδιάρικα ή μη άσματα, τους θορύβους του (σε ώρες κοινής ή μη ησυχίας - ποιός είπε ότι στις 6 το απόγευμα πρέπει να είμαι υποχρεωμένη να ακούω τους ήχους του;), το σκουπιδαριό στις αυλές του, την αισθητική του, την κατασπατάληση του οξυγόνου, των νερών, του φυσικού περιβάλλοντος με τα ταξίδια του, τα αυτοκίνητα του, τις συσκευές του.

Ζούμε τον ακραίο φασισμό της μαζικής δημοκρατίας και της πολυσυμμετοχικότητας, όπου οι πάντες καταναλώνουν ή λυσάνε για συμμετοχή στην κατανάλωση, οι πάντες μιλάνε (τι δυστυχία), εκδράμουν, θέλουν να «περνάνε καλά». Μαζική δημοκρατική ομογενοποίηση και ακραία, κτηνώδης ατομικότητα- ο καλύτερος συνδυασμός. Κάνε ένα τεστ. Ρώτα ακόμη και τους γνωστούς σου τι θάθελαν στη ζωή τους. Η απάντηση που θα λάβεις, είναι ταξίδια, υγεία και να περνάμε καλά. Το πολιτιστικό τρίπτυχο του σύγχρονου νεοέλληνα – μάλλον και της παγκόσμιας ανθρωπομάζας (μόλις ξεφύγει από το περιβάλλον των πεινασμένων).
Όσον αφορά τους πολιτικούς. Κι αυτοί θέλουν να περνάνε καλά και να διαιωνίζουν για την προσωπική τους ευχαρίστηση τις θεσούλες τους. Η καλύτερη εποχή για μαφίες, εγκληματικές οργανώσεις συμφερόντων, διαφθορά οριζοντίως και καθέτως κλπ. Ουσιώδης αντίσταση καμμία. Οι τραγικές μειοψηφίες κάποιων σκεπτόμενων πολιτών ή συνετών επιχειρηματιών απλώς στενάζουν και δεν έχουν μέλλον.

Η ανθρώπινη φύση ως μέλος του ζωϊκού βασιλείου (πάντα έτσι ήταν) σε όλο της το μεγαλείο! Και πάμε για τα χειρότερα. Είμαστε απλά στις απαρχές της αμιγώς βιολογικής κοινωνίας-βαβέλ. Για την ώρα, ζούμε το σύμφυρμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με ολίγη αριστερή μακαριότητα, ολίγον political correct, πολλή διάθεση για καλόπέραση, πολλή αυτοπραγμάτωση, κατανάλωση, επικοινωνία, συγκοινωνία, καθόλου διάθεση για εργασία και πάνω από όλα καμμία σκέψη – τι είναι αυτό;
Η συζήτηση όμως πάει πολύ μακρυά και δεν τελειώνει σε ένα κειμενάκι.
Υπάρχουν πολλά εννοιολογικά σχήματα για εξέταση και επανεξέταση.
Τι θα πεί δημοκρατία, πολυσυμμετοχικότητα, πολυπολιτισμικότητα, multi-culti, οικολογία;

Ποιές είναι οι συνέπειες του υπερπλυθησμού, όταν στις αρχές του 20ου αιώνα ο παγκόσμιος πλυθησμός έφτανε τα 2 δισ, περίπου, και σήμερα πάμε για τα 7.

Επίσης, ας αφήσουμε στην άκρη κάποιους «μοντέρνους» μαϊντανούς, τύπου Τσόμσκι, κι ας μελετήσουμε κάποιους σπουδαίους «κλασικούς» της εποχής μας, όπως ο Παναγιώτης Κονδύλης, ο Ortega Y Gasset, o Emil Cioran, ο Alfred Hoyle (ας είναι αστροφυσικός ο τελευταίος) και κάποιους παλιότερους κλασικούς (προ Μαρξ) φιλόσοφους ή λογοτέχνες. Κι ας αναρωτηθούμε γιατί η εποχή μας δεν παράγει Μπετόβεν, Μπαχ, Γκόγια, Μπαλζάκ, Νοστογιέφσκι έστω Παπαδιαμάντη. Σίγουρα, αυτό που φταίει δεν είναι η έλλειψη δημοκρατίας...

Να μελετήσουμε σε βάθος ή ας επανεξετάσουμε με νέο μάτι προηγούμενες ιστορικές περιόδους που παρουσιάζουν εξίσου «μαζικά» χαρακτηριστικά όπως η εποχή μας. Να δούμε με ειλικρίνεια, χωρίς αυταπάτες, τη δύναμη της μόδας (ναι της μόδας) στις μαζικές εξάρσεις των ιδεων, της μισαλοδοξίας, των πράξεων του πλήθους την περίοδο της Γαλλικής επανάστασης, του μπολσεβικισμού, της κινέζικης πολιτιστικής επανάστασης, των απαρχών του χριστιανισμού. Μπορούσε να σταθεί απέναντι τους ένας σκεπτόμενος άνθρωπος ή μια πενιχρή μειοψηφία σκεπτομένων; Με το ίδιο σκεπτικό, πώς αντιστέκεσαι κανείς σήμερα στη λαίλαπα της καλοπέρασης - εικονικής, φαντασιακής, πραγματικής, υφιστάμενης ή υποσχόμενης;
Εδώ στα ραντεβού μας για την ταβέρνα δεν είμαστε συνεπείς...

Κι ας μη ξεχνάμε κι αυτό το φριχτό σπυρί των διεκδικήσεων από το κράτος, τις κυβερνήσεις, τους γονείς, τις υπηρεσίες, τον Θεό...Με την εκπληκτική θεωρία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που απορέει από την ιδιότητα μας ως ανθρώπων – για φαντάσου, μη χάσει η Βενετιά βελόνι. Τόση έλλειψη αυτοσυνείδησης γύρω από την τυχαία ύπαρξη μας, γύρω από τον θάνατο...
Ένα είναι σίγουρο. Ο κύκλος του δυτικού πολιτισμού διανύει τις τελευταίες εκφυλισμένες του στιγμές. Όσο για τους πεινασμένους του «τρίτου κόσμου», μόνο βαρβαρότητα και γουρουνοχαρές πάνω στα αποφάγια μας τους επιφυλάσσει το εγγύς μέλλον.
Το κακό είναι ότι όλα αυτά δεν προμηνύουν καμμιά θεαματική καταστροφή. Απλά θα πηγαίνουμε όλο και χειρότερα, άπατα.

Μια σύντομη κατάληξη. Συμφωνώ ότι από κάπου πρέπει να ξεκινήσουμε. Όμως το ξεκίνημα πρέπει να είναι θεμελιώδες. Τίποτα δεν είναι δεδομένο πια. Οι ίδιες οι έννοιες έχουν χάσει το νόημα από την κακή χρήση και την έλλειψη σκέψης, από την τεμπελιά και τον χυδαίο πρακτικισμό/οικονομισμό που μας δέρνει όλους ανεξαιρέτως. Το πρώτο άλλωστε που χαρακτηρίζει τον πολιτισμό μας είναι αυτή καθαυτή η κακοποίηση της γλώσσας – και δεν εξαιρώ ούτε τον εαυτό μου. Πολύ απλά αλλά και πολύ πολύπλοκα: τι θα πεί δημοκρατία, τι θα πεί πολυσυμμετοχικότητα, τι θα πει ρατσισμός, τι θα πει πειθαρχία, υπακοή κι ανυπακοή, τι θα πει αντίσταση, τι θα πει φασισμός και αξιοκρατία. Σε τι συμφωνώ εγώ μαζί σου κι εσύ με μενα;

Ισχύς και Αποφαση – λίγη θεωρητική τεκμηρίωση από τον τελευταίο των μεγάλων, Παναγιώτη Κονδύλη, δε βλάπτει. Εγώ θα συμφωνήσω μαζί σου αλλά θα το αποφασίσω και θα το πράξω διακείμενη πάντα εχθρικά απέναντι σε καποιους άλλους. Ποιοί θα είμαστε εμείς και ποιοί οι απέναντι μας φίλε μου;

Έχω ειδοποιηθεί για τη συνάντηση της Πέμπτης. Δυστυχώς δεν θα μπορέσω να είμαι εκεί και λυπάμαι ειλικρινά. Έτσι αποφάσισα να σας στείλω αυτό το κειμενάκι – κάτι σαν παρουσία και συμμετοχή από μακριά.

Με αγάπη,

Μαργαρίτα Πατσιλίβα
15 Ιουνίου 2008
Email patsiliva@yannisstavrou.gr

Δημήτρης Κουμάνταρος είπε...

Αγαπητή Ελευθεροτυπία,
σχετικά με το σχόλιο του κ Δ. Κουμάνταρου στο σημερινό φύλλο "Ποιός ή πώς" σας στέλνω για δημοσίευση το συνημμένο, που απαντά στο "πώς"
Δεν έχω το e-mail του αλλά είναι αυτονόητο ότι μπορεί να το δημοσιεύσει κι αυτός στην ιστοσελίδα του.

Με εκτίμηση,
Αθ Θεοδωράκης

Το ελληνικό δίλημμα

του Αθανασίου Θεοδωράκη.
Πολιτικού επιστήμονα,
πρώην Αν. Γενικού Διευθυντή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Σύμφωνα με τις έρευνες της κοινής γνώμης οι περισσότεροι έλληνες πολίτες δεν είναι ικανοποιημένοι από τη λειτουργία του κράτους. Οι λόγοι αυτής της στάσης είναι πολλοί και βασίζονται βεβαίως σε ιστορικούς λόγους αλλά και στην ζώσα πραγματικότητα και προσωπική εμπειρία του καθένα. Σήμερα οι βασικοί τομείς της κοινωνικής πολιτικής πάσχουν, η κεντρική διοίκηση δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της εποχής, οι ΔΕΚΟ υστερούν σημαντικά σε σχέση με τις προσδοκίες των πολιτών, οι ΟΤΑ δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν στο έργο τους, κοκ. Για ευνόητους λόγους οι επιπτώσεις στην κοινωνική και ατομική ψυχολογία αλλά τελικά και στην οικονομία είναι σημαντικές. Αν στις βασικές αυτές διαπιστώσεις προσθέσει κανείς και τα χρόνια, εγγενή προβλήματα της δημόσιας διοίκησης (απηρχαιωμένο σύστημα διαχείρισης, διαφθορά, έλλειψη λογοδοσίας, κοκ) τότε τίθεται το ερώτημα :

Τί είδους κράτους θέλουμε στην Ελλάδα;

Η ιστορική εξέλιξη στη δυτική Ευρώπη αλλά και οι διαμορφωμένες τάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο τείνουν στην σύνθεση των απόψεων και στην αποδοχή της αρχής της συμπληρωματικότητας των ρόλων των διαφόρων κoινωνικών παραγόντων. Αυτό σημαίνει αποδοχή του ρυθμιστικού ρόλου του κράτους και της ομαλής λειτουργίας της αγοράς, πάνω σε μια σύγχρονη κοινωνικο-οικονομική βάση. Τίθεται στην ουσία επιτακτικά το ζήτημα της ποιότητας του δημοσίου τομέα, το ζήτημα των σχέσεων του κράτους με τους πολίτες, της κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων και εν τέλει το θέμα της συμμετοχικής δημοκρατίας και του νέου ρόλου της κοινωνικής οικονομίας. Αν η κατάσταση στη χώρα μας παραμείνει αμετάβλητη, τότε εγκυμονούνται δύο ειδών κίνδυνοι : η περαιτέρω αποδιοργάνωση του υπάρχοντος διοικητικού συστήματος και η σταδιακή υποκατάστασή του από αδιαφανή συμφέροντα και μη ελεγχόμενους ιδιοτελείς μηχανισμούς. Και στις δύο περιπτώσεις χαμένοι θα είναι ο πολίτης, η χώρα, η δημοκρατία.

Οι παραπάνω σκέψεις αφορούν τόσο τις καθημερινές πρακτικές όσο και τα δομικά χαρακτηριστικά της ελληνικής κοινωνίας, η οποία βρίσκεται ενώπιον μεγάλων αντιφάσεων και διλημμάτων. Η μεταπολεμική Ελλάδα είναι πλέον παρελθόν, η μεταπολίτευση έχει κλείσει τον κύκλο της, η σημερινή ελληνική κοινωνία ζει ραγδαίες αλλαγές και πρέπει να βρει ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης. Κι αυτό προϋποθέτει θαρραλέες προσαρμογές σε όλα τα επίπεδα και κυρίως σε αυτό της δημόσιας διοίκησης. Η μελλοντική δημόσια διοίκηση πρέπει να είναι επιτελική, προγραμματική, συμμετοχική, να λειτουργεί με ειλικρίνεια και διαφάνεια, να αποπνέει εντιμότητα, σοβαρότητα κι υπευθυνότητα Σήμερα ο πολίτης είναι όμηρος μιας τραγικής κατάστασης. Έχοντας συχνά συνεργαστεί με ένα σύστημα που τον ωθεί στην παρανομία, που είναι απαξιωτικό της αξιοπρέπειάς του, το λοιδορεί μεν, αλλά αντιλαμβάνεται ότι είναι παγιδευμένος. Δυσπιστεί, διστάζει αλλά δεν αμφισβητεί υπό την πολιτική έννοια του όρου.

Γι αυτό είναι απαραίτητο, στα πλαίσια ενός νέου μοντέλου διακυβέρνησης να συζητηθούν από την αρχή όλα με νηφαλιότητα, με ειλικρίνεια και κυρίως με δημιουργική πρόθεση: η οργάνωση του κράτους, η πραγματική διοικητική και οικονομική αποκέντρωση, το φορολογικό σύστημα, η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας, η αναμόρφωση της παιδείας, η διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής, η αναδιάταξη των παραγωγικών δυνάμεων, η ριζική πάταξη της διαφθοράς. Η ελληνική κοινωνική εμπειρία επιτρέπει σήμερα, στην εποχή των νέων τεχνολογικών μέσων, μια πραγματικά φιλόδοξη ενατένιση του μέλλοντος υπό την προϋπόθεση της ανατροπής των πάσης φύσεως κατεστημένων (κρατικών, κομματικών, οικονομικών, συντεχνιακών, κοκ) που συντηρούν την σημερινή ακινησία και το βόλεμα.

Η ανάγκη επαναπροσδιορισμού των σχέσεων ανάμεσα στο κράτος και στην αγορά, η αναζήτηση νέων προτύπων διαχείρισης των πολύπλοκων κοινωνικών σχέσεων και οι επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης, κατέστησαν πλέον σαφές το ότι τα παραδοσιακά εργαλεία και αναλύσεις δεν επαρκούν πλέον ούτε για την κατανόηση των σύγχρονων εξελίξεων, ούτε για την επίλυση των προβλημάτων. Χρειάζονται νέες αντιλήψεις, κοινωνικές συμφωνίες πάνω σε αρχές και στόχους και φυσικά χρειάζεται επανασχεδιασμός της πολιτικής.

Υπάρχει πρoοπτική;

Η ελληνική κοινωνία και οικονομία διαθέτουν την απαραίτητη ευελιξία για την προσαρμογή της χώρας στις απαιτήσεις του σύγχρονου περιβάλλοντος. Το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο αποτελεί το βασικό πλαίσιο αναφοράς για την νέα εθνική προσπάθεια. Βασισμένο στο διάλογο, στην υπεύθυνη διαβούλευση, στη σύνθεση των απόψεων και στη συναίνεση, το μοντέλο αυτό λειτούργησε αποτελεσματικά στο πλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς. Προσαρμοσμένο με ρεαλισμό στην ελληνική πραγματικότητα το μοντέλο αυτό μπορεί να αποτελέσει τον μοχλό για μια αναδιάταξη των δυνάμεων και τη δημιουργία μιας σύγχρονης αντιπροσωπευτικής και συμμετοχικής δημοκρατίας, όπου κράτος, κοινωνική οικονομία και επιχειρήσεις θα συνυπάρχουν και θα συνεργάζονται με διακριτούς βάβαια ρόλους.

Η καθ’ημάς Ευρώπη είναι εφικτή. Η Ελλάδα έχει εφόδια και της αξίζει μια νέα προοπτική. Η προσπάθεια αυτή πρέπει να βασίζεται σε αξίες, να εμπνέει τους πολίτες και να δίνει προοπτική στη χώρα. Η Ελλάδα διαθέτει τα φυσικά αλλά και ιστορικά πλεονεκτήματα που της επιτρέπουν να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία. Οι προϋποθέσεις για ένα τέτοιο εγχείρημα είναι: ηγεσία με κύρος, υπεύθυνοι πολίτες, κράτος δικαίου και παραγωγική οικονομία.

Odyssey είπε...

Μου πέφτει βαρύ να γεμίσω πολλές - πολλές σελίδες για ένα τέτοιο θέμα.
Η πολύ αοριστία επιτρέπει πολλαπλές και πολλές φορές συγκρουόμενες ερμηνείες.
Και για την άγνωστη αγαπητή, που έλαβε μέρος στο διάλογο:
Βάλαμε το πρόβλημα ανάποδα. "Το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι",χωρίς να υποτιμώ και το "οι λαοί έχουν τον ηγέτη που τους αξίζει". Το πρώτο, όμως, έχει μεγαλύτερη αξία και βαρύτητα.
Βάζοντας ανάποδα τον καταμερισμό ευθυνών, δηλ. πολλές στο λαό και σχεδόν καμμία στην εξουσία, είναι φυσικό να δείχνετε μία κάποια υποτίμηση στις συλλογικότητες, όπως τις καταγράφει ο εισηγητής (πολυμετοχικότητα κλπ).
Η φιλότεχνη κυρία γνωρίζει το "από Παιδείας άρξασθαι" και το είδος της παιδείας που παρέχεται στους ελληνόπαιδες δεν εξαρτάται από τους πολλούς.
Επίσης, η τρέχουσα πολιτική και μη ορολογία αποκρύπτει το γεγονός ότι δεν έχουμε δημοκρατία. Ολιγαρχία έχουμε. Κεφαλαιοκρατία έχουμε. >Εταιρειοκρατία έχουμε. Δημοκρατία δεν έχουμε. Σε ένα καθεστώς, όπου ο λαός ψηφίζει, με ελλιπείς γνώσεις και ελλειπέστερη και καθοδηγούμενη πληροφόρηση, δεν μπορούμε να ζητάμε ευθύνες από το λαό.
Οι καθοδηγητές φταίνε και ο κ. Δ.Κουμάνταρος, όπως πολλοί άλλοι, αναζητεί λύσεις. Προσπαθεί να δώσει περιεχόμενο σε λέξεις. Πολλές από αυτές είναι σχετικά καινούργιες. Άλλες είναι παλιές, όπως η "δημοκρατία", αλλά με πολύ αλλοιωμένο περιεχόμενο, για να την προσπερνάμε σαν κάτι δεδομένο.
Kαλή Χρονιά.